Porady. Jednym z najczęstszych zadań, jakie otrzymują uczniowie na lekcjach języka polskiego, jest napisanie rozprawki. Dobra rozprawka wymaga odpowiedniej struktury ze wstępem, rozwinięciem Jak napisać dobrą rozprawkę w krótkim czasie. 1. Krok pierwszy – analiza tematu. Jeśli wydaje Ci się, że jeżeli od razu zaczniesz pisać, to zaoszczędzisz czas, jesteś w ogromnym błędzie! Przed przystąpieniem do pisania bardzo, bardzo uważnie wczytaj się w treść polecenia – bo dokładne zrozumienie tematu to podstawa. Rozprawka maturalna z polskiego na 100 procent, 50 na 50 punktów. Data 30 listopada, 2021. Czym dla człowieka może być kraina dzieciństwa? My, jako ludzie, z natury jesteśmy sentymentalni. Aby choć na chwilę wrócić do czasów minionych, celebrujemy ważne jubileusze, wywołujemy pamiątkowe zdjęcia, trzymamy w szufladach przedmioty Matura 2022: polski. Tak należało napisać rozprawkę, żeby zdać! Wiemy, do jakich lektur i motywów należało się odwołać to rozprawka oraz lektury, jakie trzeba znać na maturze Matura: Jak napisać rozprawkę za i przeciw (opinion essay) po angielsku? 9 grudnia, 2018 engpresso. Rozprawka opiniująca to jeden z najtrudniejszych typów eseju do napisania. To co sprawia, że jest trudna, to jej formalny język oraz to, że musisz się z czymś niezgodzić jednocześnie zachowując balans. Oczywiście nie możesz być po Sprawdź również: Jak napisać email po angielsku? Opinion essay — schemat Poniższy schemat jest tylko jedną z możliwości, jakie możesz wykorzystać w trakcie pracy nad rozprawką z opinią. W rozwinięciu możesz nawiązać do jakiegoś kontrargumentu, aby w taki sposób jeszcze mocniej zaznaczyć swoje zdanie. . W szkole na języku polskim prędzej czy później zmierzysz się z rozprawką. To w końcu najczęstsza forma wypracowania. Czy wiesz, jak należy ją stworzyć, by dostać wszystkie punkty? W tym artykule omówimy, jak napisać rozprawkę krok po kroku. Liceum, a nawet ostatnie lata podstawówki to dobry czas, by się tym zainteresować. Jakimi umiejętnościami należy się wykazać w rozprawce Poloniści wymagają od swoich uczniów napisania naprawdę wielu rozprawek. A to dlatego, że ta forma wypracowania pojawia się zawsze na maturze i prawie zawsze na egzaminie ósmoklasisty. Uczniów jednak pisanie rozprawki krok po kroku często frustruje. Czy słusznie? Jest powód, dla którego rozprawka rok w rok pojawia się na arkuszach egzaminacyjnych. Nie chodzi nawet o sprawdzenie znajomości lektur i innych dzieł kultury. Większość dorosłych nie pamięta fabuły „Krzyżaków” tak dobrze, jak uczniowie w szkole. Do końca życia korzystamy jednak z umiejętności krytycznego myślenia i argumentowania. W szkole nie ma oddzielnego przedmiotu, który uczyłby dyskutować i logicznie wyciągać wnioski. Te umiejętności ćwiczy się po trochu na różnych przedmiotach. Na polskim, przyswajasz je, pisząc właśnie rozprawkę. Jeśli więc nauczysz się argumentować w rozprawce, skuteczniej wynegocjujesz kiedyś podwyżkę w pracy. Dlatego warto pisać rozprawki! Rozprawka krok po kroku – jakie są jej rodzaje Nie musisz na szczęście uczyć się różnych wzorów na rozprawkę. Co nie oznacza, że żaden podział nie istnieje. Nauczyciele często mówią, że rozprawka może być „na tak”, „na nie” lub „trochę na tak i trochę na nie”. Co to znaczy? Rozprawka z tezą to pierwsza forma, na jaką możesz się zdecydować. Zabierasz w niej jasne stanowisko w danym temacie. Jesteś albo „na tak”, albo „na nie”. Kusi, by dodać „zdecydowanie”, bo w tym przypadku rozprawki nie możesz się wahać. Twoim zadaniem jest użyć argumentów i przykładów, które przekonają czytelnika do Twojej racji. Używasz sformułowań takich jak „Z całą pewnością można stwierdzić, że…”, „Niewątpliwie”, „Jestem przekonany, że...” Rozprawka z hipotezą to drugi możliwy typ rozprawki. Piszesz ją, gdy widzisz, że temat jest zawiły i nie da się rozstrzygnąć sprawy jednoznacznie. Trochę jest tak, a trochę jest inaczej. Gdybasz, podajesz argumenty, które dowodzą, że prawda leży gdzieś pośrodku. Decydując się na tę formę, użyjesz takich wyrażeń: „Nie jest jasne, czy…”, „Z jednej strony…”, „Za to z drugiej strony…”. Teza czy hipoteza – jak podejść do tematu wypracowania Jaką formę rozprawki lepiej wybrać? Teoretycznie zależy to od pytania. Jeśli masz na nie jednoznaczną odpowiedź, piszesz rozprawkę z tezą. Jeśli nie – z hipotezą. Na pewno interesuje Cię jednak, którą z nich pisze się łatwiej, prawda? Rozprawka z tezą ma tę zaletę, że trudniej się w niej pogubić. Trzymasz się w końcu jednego stanowiska. Wybierasz argumenty, które wszystkie dowodzą tego samego. Łatwiej wszystko podsumować, bo w zakończeniu tak naprawdę powtarzasz tezę, tylko innymi słowami. Z drugiej strony rozprawka z hipotezą daje większą dowolność przy wyborze tekstów kultury. Weźmy temat: „Tęsknota – siła niszcząca czy budująca człowieka”. Stawiając hipotezę zamiast tezy, wystarczy, że znajdziesz dzieła, w których pojawia się wątek tęsknoty. Nie muszą wszystkie przedstawiać tego motywu w ten sam sposób. Dwa mogą pokazać, że tęsknota niszczy, a dwa, że buduje. Musisz bardziej przemyśleć zakończenie. Może w nim być teza, ale nie musi, do czego przejdziemy. Schemat rozprawki Czy można w ogóle nauczyć się, jak napisać rozprawkę krok po kroku? Przecież pisanie kojarzy się z pracą twórczą, której nie da się włożyć w ramy. Czy nie wystarczyłoby wykazać się kreatywnością? Na rozprawkę, jak sama nazwa wskazuje, powinniśmy patrzeć jak na małą rozprawę naukową. A ta musi mieć pewną strukturę, a nie być jedynie potokiem myśli autora. Dlatego pisanie rozprawki krok po kroku zgodnie ze schematem ma sens. Jeśli wybierasz się na studia z jakiejś dziedziny nauki, czekają tam na Ciebie jeszcze bardziej schematyczne prace. Warto się wprawić w ten rytm jeszcze w szkole średniej. Jakie stałe części ma więc rozprawka? Podstawowy podział to ten na wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Przyjrzyjmy się dokładnie każdemu z tych elementów. Rozprawka krok po kroku – wstęp We wstępie rozprawki ogólnie zarysowujesz temat. Np. „Nieodłącznym elementem ludzkiego życia jest tęsknota”, „Każdy z nas raz na jakiś czas musi się zmierzyć z tęsknotą”, itd. Potem podajesz swoją tezę lub hipotezę. Np. „Uważam, że tęsknota hartuje ducha i jest zdecydowanie siłą budującą człowieka” albo „Nie jestem pewna czy tęsknota buduje, czy wyniszcza człowieka”. Aby otrzymać punkty za tę część wypracowania, udowodnij, że rozumiesz temat. Gdy piszesz o tęsknocie, nie pisz o samotności. Upewnij się, że Twoja teza lub hipoteza na pewno wybrzmiała we wstępie. Niech to będzie jedno zdanie, które możesz podkreślić ołówkiem. W Twojej pracy liczy się też kompozycja. Początek musi być wyraźnie krótszy niż rozwinięcie i mniej więcej tej samej długości co zakończenie. Niech to będzie jeden akapit. Na koniec wstępu możesz dodać zdanie takie jak: „Postaram się to udowodnić/Zastanowię się nad tym w moich dalszych rozważaniach”. Nie jest to jednak konieczność. A na wysokim poziomie, np. na maturze rozszerzonej z języka polskiego, takie wstawki nie są nawet mile widziane. Tu w końcu oczekujemy od piszącego nieco większej kreatywności. Rozprawka krok po kroku – rozwinięcie Rozwinięcie to najbardziej wymagająca część rozprawki. Z nim uczniowie mają największy problem. Po wstępie należy przejść do argumentacji, którą musisz poprzeć pasującymi przykładami. A to nie lada wyzwanie. Najczęściej trzeba sformułować minimum trzy argumenty. Na egzaminie ósmoklasisty zazwyczaj musisz odwołać się do wybranej obowiązkowej lektury i innego dowolnego tekstu kultury. Na maturze podstawowej należy wykorzystać załączony fragment tekstu, potem odwołać się do konkretnej obowiązkowej lektury i wybranego tekstu kultury. Najczęściej fragment tekstu pochodzi z lektury, którą trzeba wykorzystać w drugim argumencie. W przypadku rozprawki z hipotezą do każdego argumentu należy podać kontrargument. Dlatego w sumie będzie ich parzysta liczba. Jak zawsze – jedna myśl to jeden akapit. Każdy argument z przykładem zapisz w oddzielnym bloku tekstu. Argument i przykład to dwie różne rzeczy Uczniowie zbyt często mylą argument z przykładem. Argumentem nie jest to, że Wokulski tęsknił za Izabelą. Argument jest bardziej ogólną myślą. Można na przykład powiedzieć, że tęsknota niszczy człowieka, bo sprawia, że podejmuje on nieracjonalne decyzje. To jest ogólnik. Dopiero jako przykład warto podać Wokulskiego, który z tęsknoty do Izabeli próbował nawet odebrać sobie życie. Jak argumentować, by dostać wszystkie punkty? Logicznie i na temat. Jeśli piszesz rozprawkę z tezą „na tak”, nie możesz nagle podać argumentu na nie. Bardzo ważne są przykłady. Powołując się na tekst kultury, musisz wykazać się jego znajomością. Lepiej opisać ze szczegółami jedną scenę z książki niż ogólnikowo pisać o jej całości. Podaj konkretne nieracjonalne zachowania Wokulskiego, zamiast pisać, że z tęsknoty robił głupie rzeczy. Czy każdy tekst kultury się nada? Tekst kultury to naprawdę pojemny termin. Jest nim książka, wiersz i film, ale też obraz czy rzeźba. Możesz powołać się na komiks, a nawet piosenkę dla dzieci. Proste? Nie do końca. Często kojarzymy utwór, ale nie pamiętamy jego tytułu, nie mówiąc o autorze. A takie informacje trzeba w rozprawce zawrzeć. A na maturze rozszerzonej zabłyśniesz, jeśli będziesz w stanie zacytować fragment, np. wiersza z głowy. Przykład powinniśmy dobierać bardzo ostrożnie. Ma przecież pasować do argumentu. Czy możesz najpierw znaleźć przykład, a dopiero do niego dostosować argument? Oczywiście, wielu uczniów tak robi. Jeśli jednak wymyślanie przykładów sprawia Ci dużą trudność, zdecydowanie warto nad tym popracować. Zacznij od wypisania sobie najważniejszych problemów poruszanych na maturze, takich jak: miłość, ojczyzna, podróż, bunt władza. Następnie do każdego motywu odszukaj teksty kultury, w których ten wątek się pojawia. Motyw rodziny występuje np. w „Antygonie” Sofoklesa, „Panu Tadeuszu” Mickiewicza czy „Granicy” Nałkowskiej. Gotowe opracowania motywów znajdziesz w Internecie, ale może warto stworzyć własne? Zawsze zwróć uwagę na to, jak ma wyglądać rozprawka. Czasem musisz powołać się na tekst literacki, czyli książkę, wiersz, felieton, itd., bo tego wymaga polecenie. Rozprawka krok po kroku – zakończenie W zakończeniu powinno znaleźć się podsumowanie i konkluzja. Znów ogólnie nawiązujesz do głównego tematu pracy. Następnie krótko przytaczasz argumenty i stawiasz konkluzję – „Właśnie dlatego uważam, że...”. Oczywiście możesz też zmienić kolejność – zacząć od swojego stanowiska i dopiero potem przypomnieć argumenty. W przypadku rozprawki z tezą tak naprawdę w zakończeniu powtarzasz wstęp. Możesz go ukwiecić jakimś mądrym cytatem, np. „Świadczą o tym słowa Heraklita – »Droga śruby prosta jest, choć kręta«”, ale nie musisz. W rozprawce z hipotezą na końcu możesz jednak sformułować tezę, jeśli stwierdzasz, że jakieś argumenty przekonują Cię bardziej. Możesz też jeszcze raz podkreślić, że temat jest zawiły i nie można go jednoznacznie rozstrzygnąć. Należy jednak wziąć pod uwagę to i to. Jak napisać rozprawkę krok po kroku – przykład Zanim przejdziesz do pisania rozprawki, zrób jej plan. Bez żadnego przygotowania, szybko się pogubisz, stracisz czas i zafundujesz sobie dużo nerwów. Jak może wyglądać taki plan? Weźmy sobie ten sam temat z tęsknotą. Jest to siła budująca czy niszcząca człowieka? Musimy odwołać się do fragmentu z “Lalki” Bolesława Prusa, całości lektury i wybranego tekstu kultury. Fragment jak i cały temat pojawił się na maturze podstawowej z polskiego w 2018 roku. Sporządźmy przykładowy plan. Na początku decydujemy, że piszemy rozprawkę z tezą. Teza: Tęsknota to siła budująca człowieka Potem przechodzimy do wymyślania argumentów i dobierania do nich przykładów. Argument 1: Tęsknota buduje człowieka, bo pozwala mu bardziej docenić to, czego z wytęsknieniem pragnie. Przykład: Wokulski po powrocie do kraju z większą werwą zajął się pracą charytatywną, pracą u podstaw. Zechciał służyć Polsce, za którą na obczyźnie tak tęsknił. Argument 2: Tęsknota motywuje do działania. Ignacy Rzecki tęsknił za Wokulskim, gdy ten wyjechał walczyć w wojnie rosyjsko-tureckiej. Dla przyjaciela Rzecki zarządzał sklepem, by zachować jego świetność aż do powrotu właściciela. Argument 3: Tęsknota buduje, bo jest nierozerwalnie związana z miłością. Przykład: Karusia, bohaterka wiersza Adama Mickiewicza „Romantyczność” tęskni za ukochanym, który zmarł. Dzięki temu „patrzy sercem”, udowadnia, że naprawdę kochała. W zakończeniu wracamy do tezy i krótko przypominamy argumenty. Pisanie rozprawki krok po kroku nie jest takie trudne Wiesz już, jak się pisze rozprawkę krok po kroku. Z dobrym planem i znajomością lektur na pewno sobie poradzisz. Ćwicz wymyślanie argumentów, stwórz swoją tabelę motywów i pracuj nad poprawnością językową. Jeśli to wyćwiczysz – nieważne czy masz umysł humanistyczny, czy nie – zaczniesz zdobywać za rozprawki wysokie oceny. Trzymamy za to kciuki. W pierwszej części arkusza maturalnego na poziomie podstawowym pozostały zadania testowe sprawdzające rozumienie tekstów nieliterackich: popularnonaukowych, publicystycznych lub politycznych. W drugiej części należy sformułować dłuższą wypowiedź pisemną, nadal nie krótszą niż 250 słów. W miejsce wypracowania analityczno-interpretacyjnego w związku z tekstem literackim (ze starej formuły egzaminu) pojawiają się dwa zadania do wyboru: rozprawka problemowa lub interpretacja utworu lirycznego. W arkuszu na poziomie rozszerzonym pozostała jedna część. W niej również można dokonać wyboru zadania – w nowej formule trzeba napisać wypracowanie w formie wypowiedzi argumentacyjnej lub interpretacji porównawczej. Praca pisemna na tym poziomie musi zamierać przynajmniej 300 słów. Czytaj także: Matura z polskiego 2015. Jak napisać dobrą interpretację wiersza?Wskazania dotyczące minimalnej objętości wypowiedzi stanowią przypomnienie podstawowego warunku, gwarantującego uzyskanie punktów we wszystkich kategoriach oceny. Jeśli praca będzie krótsza niż 250 czy 300 słów, zostaną przyznane punkty wyłącznie za część merytoryczną wypowiedzi, natomiast nie będzie możliwości uzyskania punktów za formę, czyli kompozycję, styl, język i zapis. Ogólne zasady rozwiązywania zadań maturalnych z języka polskiego na obu poziomach są mądrze gospodarować czasem, by : 1. Uważnie przeczytać i rozważyć temat oraz zanalizować i zinterpretować załączony fragment tekstu literackiego pod kątem problemu zawartego w Ustalić przy ponownej lekturze tekstu literackiego, z uwzględnieniem tytułu, przypisów i innych informacji towarzyszących fragmentowi, poruszony w nim Sformułować własne stanowisko wobec prezentowanego Wypisać w brudnopisie w formie notatki przydatne w rozwiązaniu zadania wątki oraz konteksty problemu, poruszonego we Zgromadzić dodatkowe informacje, przykłady, konteksty interpretacyjne, nawiązania kulturowe, przydatne do opracowania Ułożyć plan wypowiedzi podzielony na wstęp, rozwinięcie i zakończenie, troszcząc się o przejrzystość i funkcjonalność Sformułować dłuższą spójną wypowiedź, kierując się spostrzeżeniami zamieszczonymi w notatkach zgodnie z zasadami logiki, poprawnie pod względem kompozycyjnym i Zadbać o poprawność rzeczową faktografii i przykładów (dokładność cytatów, imion i nazwisk bohaterów, autorów, tytuły dzieł, nazwy miejsc akcji, wydarzenia itp.).9. Przeczytać na koniec cały tekst, zwracając uwagę na ewentualne uwagę należy zwrócić na uniknięcie sytuacji popełnienia rzeczowego błędu kardynalnego, który dyskwalifikuje pracę. Polega on na wprowadzeniu informacji świadczących o nieznajomości przywołanego tekstu kultury, lektury obowiązkowej lub kontekstu interpretacyjnego. Jednym z podstawowych zadań jest napisanie rozprawki problemowej. Jak napisać dobrą rozprawkę? Zobacz na kolejnej stronie --> W wypracowaniu o charakterze rozprawki chodzi o rozstrzygnięcie problemu wskazanego w temacie przy wykorzystaniu dołączonego tekstu literackiego. W rozważaniach nie można pominąć wnikliwej analizy problemu zawartego w podanym fragmencie. Nie można też zignorować problemu i pisać bez związku z tematem wszystkiego, co się wie o danym utworze lub fragmencie. Jeśli pochodzi on z lektury obowiązkowej (oznaczonej na liście lektur gwiazdką), należ odwołać się do całego utworu. Wypracowanie z niepoprawnie sformułowaną tezą, świadczącą o niezrozumieniu tematu lub nie na temat zostanie ocenione na 0 pracy nad rozprawką problemową:1. Zanalizuj temat pracy, a w szczególności problem w nim wskazany w formie pytania (np. Czy warto podróżować?; Czym jest ojczyzna w życiu człowieka?).2. Uważnie zanalizuj i zinterpretuj załączony fragment utworu literackiego w kontekście Określ własne stanowisko wobec zagadnienia – postaw tezę lub hipotezę Zgromadź w brudnopisie argumenty, służące uzasadnieniu stanowiska. W tym celu podaj rozstrzygnięcie problemu w podanym tekście literackim oraz przywołaj inne adekwatne przykłady z wybranych tekstów literackich lub tekstów kultury (takich, które pomogą trafnie i rzeczowo uzasadnić stanowisko).5. Ułóż konspekt wypowiedzi, pamiętając o trójdzielnej kompozycji:a. Wstęp: wprowadzenie do tematu, sformułowanie tezy lub hipotezy Rozwinięcie: uzasadnienie w formie argumentów zilustrowanych przykładami z załączonego tekstu i innych samodzielnie Zakończenie: podsumowanie – potwierdzenie tezy lub weryfikacja hipotezy, sformułowanie Utwórz dłuższą wypowiedź pisemną, będącą rozwinięciem planu, zgodnej z zasadami logiki, spójnej, poprawnej pod względem merytorycznym i Pilnuj, aby kolejne elementy wypracowania (graficznie wyodrębnione) były logicznie powiązane w spójną całość, przekonującą o słuszności Zachowaj stosowny styl rozprawki (przypominający styl naukowy) – zwięzły, Pisz wyraźnie, aby zapobiec złemu odczytaniu Zadbaj o przeczytanie całości i popraw ewentualne błędy. Spełnienie zasad tego dekalogu gwarantuje uzyskanie maksymalnych 50 kryteria oceniania rozprawki zobacz na kolejnej stronie -->Za rozwiązanie problemu zawartego w temacie w formie rozprawki otrzymuje się 50 punktów. Punkty za rozprawkę problemową rozdzielone są następująco:Sformułowanie stanowiska (teza lub hipoteza) – 6 stanowiska (argumenty i przykłady) – 18 rzeczowa – 4 – 6 lokalna (między akapitami) – 2 tekstu – 4 językowa (składnia, słownictwo, frazeologia, fleksja) – 6 zapisu (ortografia i interpunkcja) – 4 punkty. W nowej formule egzaminu maturalnego duże znaczenie ma zawartość merytoryczna pracy: umiejętność zajęcia stanowiska wobec problemu, funkcjonalna analiza i wykorzystanie odpowiednich przykładów w celu przedstawienia trafnych i przekonujących argumentów, umiejętność wnioskowania. Nie wolno streszczać utworów, lecz trzeba wykorzystywać ich treść do rozwiązania problemu. Prace pisemne nie będą sprawdzane według klucza odpowiedzi. Egzaminator będzie analizował całość pracy i tok myślenia do uzyskania jak największej liczby punktów jest nadal dobre zrozumienie tematu. Opis Opis Książka z serii „Teraz matura” poświęcona przygotowaniom do egzaminu z języka polskiego: opisuje, jak krok po kroku napisać wypracowanie maturalne, umożliwia samodzielne ćwiczenie umiejętności budowania rozprawki problemowej na podstawie przykładowych rozwiązań zadań egzaminacyjnych, utrwala najważniejsze zagadnienia z dziedziny literatury wymagane na egzaminie pisemnym, zawiera opracowania 13 lektur z gwiazdką, których znajomość jest niezbędna na maturze. Powyższy opis pochodzi od wydawcy. Dane szczegółowe Dane szczegółowe Tytuł: Teraz matura. Język polski. Pisanie rozprawki. Tuż przed egzaminem. Szkoła ponadgimnazjalna Seria: Teraz matura Autor: Gutowska Marianna , Merska Maria , Kołos Zofia Wydawnictwo: Nowa Era Język wydania: polski Język oryginału: polski Liczba stron: 144 Numer wydania: I Data premiery: 2015-01-01 Rok wydania: 2016 Forma: książka Wymiary produktu [mm]: 205 x 6 x 145 Indeks: 17273282 Recenzje Recenzje Dostawa i płatność Dostawa i płatność Prezentowane dane dotyczą zamówień dostarczanych i sprzedawanych przez . Wszystkie oferty Wszystkie oferty Inne z tej serii Inne z tego wydawnictwa Najczęściej kupowane Czym jest rozprawka Rozprawka z polskiego – definicja Rozprawka jest to forma wypowiedzi pisemnej. Tego typu pracę pisze się według bardzo ścisłych reguł. Myśl o rozprawce jak o pracy naukowej. Masz okazję dobrze uzasadnić tezy na dany temat i wyrazić własne przekonania. Musisz to jednak zrobić prawidłowo, żeby teza naprawdę została potwierdzona (lub obalona), a praca zaliczona. Rozprawka składa się z następujących części: Wstęp – tu wprowadzamy temat kilkoma zdaniami, stawiamy tezę lub hipotezę (dokładne wyjaśnienie znajdziesz niżej), którą będziemy badać w rozwinięciu. Rozwinięcie – to miejsce na rozwinięcie stawianej tezy, przedstawienie argumentów, które ją popierają i kontrargumentów. W tej części pracy masz najwięcej miejsca do wyrażenia własnych myśli. Dobrze jest pochwalić się też jak największą znajomością lektur z polskiego. Oczywiście pod warunkiem, że pasują do tematu. Zakończenie – tu formułujemy wnioski, jakie nasunęły się po zbadaniu argumentów i kontrargumentów. Na koniec decydujemy, czy tezę udało się podtrzymać. W przypadku hipotezy na końcu formułujemy tezę, która potwierdza lub obala hipotezę. Teraz powiedzmy sobie kilka słów o tezach i hipotezach. Teza jest mocnym stanowiskiem tzn. masz jakieś konkretne zdanie na temat i postarasz się je udowodnić w rozwinięciu. Hipoteza jest natomiast poszukiwaniem stanowiska. Wydaje ci się, że wiesz jaka powinna być odpowiedź na pytanie, ale tak naprawdę musisz zbadać źródła i spróbować odpowiedzieć i rozwiać wątpliwości dopiero w zakończeniu. Jak napisać rozprawkę na poziomie liceum? Przede wszystkim nie może być za krótka. Co najmniej po pięć zdań na wstęp i zakończenie. Powinieneś wiedzieć co chcesz powiedzieć, znać lektury, które przerabialiście w klasie i poprawnie je interpretować. Rozprawka to taka rozgrzewka do pisania prac naukowych. Liczy się zarówno wiedza jak i własne zdanie. Warto zadbać też o tzw. konstrukcję. Każdą część rozprawki i każdą nową myśl zaczynamy od akapitu. To też jest punktowane podczas sprawdzania pracy, więc warto pamiętać o konstrukcji. Podziel pracę na etapy Kiedy mamy pisać na czas, stres może sprawić, że zapomnimy wszystko czego się nauczyliśmy. Żeby wiedzieć jak zacząć warto podzielić pracę na etapy. Pomogą one uspokoić umysł i skonstruować dobrą rozprawkę. Oto proponowane etapy pracy: Zastanów się czy rozumiesz temat Czy zgadzasz się z postawioną tezą?Na podstawie własnego zdania (zgadzasz się z tezą lub nie) dobieraj przykłady literackie. Pomyśl o kilku argumentach i kontrargumentach. Dobierz do nich hierarchię ważności – od najważniejszych argumentów do mniej ważnych i od najważniejszych kontrargumentów do mniej ważnychNapisz plan logiczny na brudnoZacznij pisać według wyznaczonych zasad tworzenia rozprawki. Działając według tych lub podobnych etapów wbrew pozorom zyskujesz dużo czasu. Masz większą szansę prawidłowo dobrać przykłady i argumenty. Poza tym lepiej się pisze, kiedy dokładnie wiemy, co i jak chcemy powiedzieć. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł, jak napisać ogłoszenie krok po kroku. Jak prawidłowo formułować myśli w rozprawce Rozprawka z polskiego w liceum powinna zawierać pewne sformułowania. Tutaj podamy tylko kilka przykładów. Jeżeli chcesz poznać więcej, to bez problemu znajdziesz je w internecie. Poprawnie sformułowania pozwolą zachować rozprawkę na poziomie jakiego wymaga się w szkole średniej. Jednocześnie nie będziesz musiał zajmować głowy niepotrzebnym wymyślaniem takich formułek i zastanawiać jak napisać rozprawkę. We wstępie musisz odnieść się do zadanego tematu. Jeżeli temat dotyczy jakiegoś terminu np. władza, miłość itp. to dobrze jest zacząć od definicji słowa. Przydadzą się takie sformułowania jak: Zacznę od zastanowienia się nad znaczeniem słowa.... Proponuję najpierw rozważyć, czym jest... Pisząc pracę maturalną można też zacząć od rozważenia problemu: Postaram się rozważyć moje refleksje na temat... Problem, o którym chcę pisać... Roboty sprzątające - sprawdź promocje! Czasami temat pracy jest bardziej otwarty i sformułowanie tezy zależy od ciebie. Możesz wtedy użyć zwrotów: W mojej pracy pragnę uzasadnić następującą tezę... Moja teza brzmi... W niektórych przypadkach napisanie dobrej pracy wymaga dodania okoliczności historycznych lub odniesienia się do twojej wiedzy np. na temat przytoczonej lektury: Cytat przytoczony w temacie pochodzi z klasycznego dzieła jakim jest... (np. „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza) We wstępie zarysuję okoliczności powstania tego dzieła... Przytoczone w temacie dzieła stanowią ważną część klasyki narodowej... Rozprawka może być też odpowiedzią na pytanie zadane w temacie: Odpowiedź na pytanie zawarte w temacie brzmi... Postaram się odpowiedzieć na pytanie zawarte w temacie w oparciu o wybrane dzieła... (np. polskich autorów epoki pozytywizmu) Można też zacząć od zgodzenia lub niezgodzenia się z postawioną tezą. Na przykład: Będę starał się bronić tezy, iż... Nie sposób nie zgodzić się z tezą, iż... Nie mogę się zgodzić z opinią, że... Sekret, jak napisać rozprawkę, którą będzie się dobrze czytać, leży też w budowaniu hierarchii ważności. Tutaj używaj zdań, które wprowadzą porządek do toku rozumowania: Po pierwsze… Po drugie… Po trzecie… Moje rozważania chciałbym zacząć od.... następnie przejdę do... Poprawnie będzie też rozwinąć myśl używając sformułowań, które przepchną dalej zaczęty temat np.: Z drugiej strony... Poza tym... Nie należy zapominać też… W rozprawce warto pisać co jakiś czas parę sformułowań podkreślających, że masz własną opinię na dany temat: Sądzę, że... Według mnie... Moim zdaniem... Dobrą praktyką jest również napisanie kilku zdań przywołujących przeciwną opinię: Niektórzy mogą mieć inne zdanie i twierdzić, że... Są też tezy przeciwne... Porady, jak napisać rozprawkę szkolną, czyli rozprawka krok po kroku Jeżeli chcesz dodać jakąś myśl od siebie, to dobrze zrobić to w formie dygresji: W tym miejscu pozwolę sobie na dygresję... Odbiegając na chwilę od głównego wątku... Prawidłowo jest zaznaczać wnioski, które wynikają z przytoczonych argumentów: Z tego wynika wniosek... Wniosek z tego taki, że... Reasumując... Kiedy pisze się zakończenie oto jak poprawnie nawiązać do przedstawionych tez i argumentów: Przytoczone przeze mnie argumenty świadczą o tym, że... Podsumowując dotychczasowe rozważania... Myślę, że udało mi się przekonać, że... Mając powyższe wiadomości wiesz już prawie wszystko na temat jak napisać rozprawkę maturalną. Poniżej przyjrzymy się jeszcze czterem odmianom rozprawki. Dzięki temu będziesz mógł wybrać w jaki sposób najlepiej pisać na dany temat. Jak napisać rozprawkę – typy rozprawek Rozprawka dedukcyjna Nie zawsze mówi się o tym na lekcjach w liceum czy w technikum, ale rozprawka może być zbudowana na różne sposoby. Znajomość tych sposobów na logiczne rozważanie tematu może podwyższyć twoją ocenę na maturze z polskiego. W rozprawce dedukcyjnej trzeba zacząć od tezy, co do której jesteśmy dobrze przekonani. Dalsza praca to udowodnienie na przykładach, że teza była słuszna. Mając jasną tezę można łatwo rozwinąć temat i zakończyć go precyzyjnie, niemal jak działanie matematyczne. Wniosek jest po prostu potwierdzeniem, że udowodniliśmy początkowe założenie. Tego typu rozprawka jest łatwa do ułożenia, niczym instrukcja jak ustawić antenę satelitarną. Nie ma znaczenia czy zgadzamy się z tezą w temacie czy nie. Jeżeli jesteś równie pewny, że się nie zgadzasz, to po prostu stawiasz tezę przeciwną niż zadana. Rozprawka indukcyjna W rozprawce indukcyjnej stawia się hipotezę. Jeżeli decydujesz się pisać taką rozprawkę, to musisz mieć większe wyczucie tematu. Żeby była to praca na poziomie musisz dobrze znać lektury, do których się odwołasz. Jak napisać rozprawkę z hipotezą? Stawiamy tezę roboczą, którą będziemy się starali udowodnić. Rozprawka z hipotezą może się zacząć od zdania „Odpowiedź na tak postawione pytanie nie jest prosta” albo „Temat nie sugeruje jednoznacznej odpowiedzi”. Warto pamiętać o tym, że raczej nie powinno to być pierwsze zdanie w pracy. Poprawnie skonstruowany wstęp zaczyna się od zdania wprowadzającego np. „Temat ... przewija się w literaturze przez wszystkie epoki”. Pracę należy zakończyć tezą, która wynika z przedstawionych argumentów. Podsumowując temat najlepiej odwołać się do postawionej hipotezy i odpowiedzieć, czy została ona potwierdzona. Można użyć zdania np.: „Przytoczone argumenty wskazują na to, że założenie.... jest słuszne” albo „Przedstawione argumenty dają podstawy by sądzić, że...”. Rozprawka analityczna i syntetyzująca Jako ciekawostkę możemy na koniec dodać jeszcze inny podział. Zwykle uczeń liceum nie musi się tym przejmować, bo rodzaj rozprawki wynika ze sformułowania tematu. Jednak dobrze jest wiedzieć jak poprawnie nazywa się dany rodzaj rozprawki. W rozprawce analitycznej dokonujemy analizy tematu np. postaci, wydarzenia przedstawionego w literaturze. Natomiast rozprawka syntetyzująca polega na przedstawieniu wybranego motywu w różnych utworach. Znając te dwie odmiany rozprawki możesz prześledzić przykłady jednej i drugiej, żeby poprawnie ułożyć i sformułować własną pracę. Mamy nadzieję, że nasz poradnik był pomocny i teraz wiecie nie tylko jak zacząć, ale jak napisać rozprawkę. Czy to na sprawdzianie klasowym czy maturalnym powinniście teraz bez problemu poradzić sobie z tą formą wypowiedzi. Nie zapominajcie, że oprócz konstrukcji przyda się wiedza o literaturze i wprawki w pisaniu. Im więcej będziecie pisać próbnych prac według tego schematu tym bardziej poprawnie możecie sformułować tezy i argumenty. Ostatecznie rozprawka nie jest taka trudna, prawda? Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny? Dla 93,5% czytelników artykuł okazał się być pomocny Jeden z moich absolwentów, który napisał maturę z języka polskiego na poziomie rozszerzonym na 100%, zechciał się podzielić swoimi uwagami dotyczącymi jak napisać maturę z języka polskiego. Sądzę, że powinno Cię to zainteresować: Esej. Jak napisać rozprawkę - okiem ucznia. Niniejszy artykuł składa się z trzech podstawowych części: Analiza wstępna Czyli opis tego, co należy zrobić żeby jak najlepiej być przygotowanym do napisania rozprawki analitycznej. Podzieliłem je na trzy kroki: analiza tematu rozprawki | analiza tekstu | planowanie rozprawki Krok pierwszy: analiza i interpretacja tematu rozprawki Przeczytaj kilkakrotnie temat Wyjaśnij pojęcia się w nim pojawiające podaj ich znaczenia określ w jakim znaczeniu chcesz się nimi posługiwać wypisz synonimy Wypisz intertekstualności związki z głównymi prądami, nurtami epoki związki z innymi tekstami Rozpisz zadania (wiązki tematyczne), które trzeba zrealizować, aby wyczerpać temat Wypisz wszystkie możliwe tezy (jeśli można więcej niż jedną) Więcej w artykule: Analiza tematu rozprawki- jak? w górę ↑ Krok drugi: analiza tekstu towarzyszącego rozprawce analitycznej Pamiętaj, że tekst, który jest załączony do tematu rozprawki analitycznej na maturze języka polskiego może należeć do jednego z trzech rodzajów literackich. Ze względu na różnice pomiędzy epiką, liryką i dramatem, analiza fragmentu tekstu lirycznego, analiza fragmentu tekstu epickiego i analiza fragmentu tekstu dramatycznego muszą się różnić między sobą. Jeśli nie chcesz aż tak pogłębiać swojej wiedzy Zapamiętaj o dwóch ważnych rzeczach, które ułatwią Ci analizę i pisanie rozprawki. Po analizie tematu wiesz jakie zadania (wiązki tematyczne) musisz zrealizować. Teraz zwyczajnie podziel brudnopis na te pola tematyczne (odpowiadające wiązkom tematycznym) i w trakcie analizy tekstu wpisuj informacje w odpowiadające im pola. W trakcie notowania efektów analizy, stosuj następującą strukturę: informacja, cytat lub omówienie ją potwierdzające, komentarz cytatu z wnioskiem cząstkowym. w górę ↑ Krok trzeci: plan rozprawki Jeśli analiza tekstu załączony do rozprawki była wstępnie uporządkowana. Planowanie można ograniczyć do numeracji poszczególnych informacji. Jeśli tak nie było rozprawkę należy zaplanować. Między innymi w tym pomoże Ci artykuł: Jak napisać plan rozprawki? Jeśli nie chcesz planować tak dokładnie swojego wypracowania (co nie jest najszczęśliwszym pomysłem) to pamiętaj o kilku zasadach: Wstęp Powinien zaczynać się od ogólnych stwierdzeń i stopniowo zawężając przedmiot rozważań powinien przechodzić do tematu rozprawki. Powinien także zawierać przynajmniej: ustalenia definicyjne ustalenie kontekstów tematu rozprawki filozoficzny historyczny biograficzny historyczno-literacki opis sceny z fragmentu; zasady zestawienia fragmentów tezę streszczenie rozwinięcia Rozwinięcie Pamiętaj, że jest to miejsce na wszystkie Twoje racje, którymi możesz przekonać oponentów. Planując rozwinięcie świadomie wybierz najlepszą dla tego tematu i Twojej tezy kompozycję. Pamiętaj o strukturze akapitów: wprowadzenie argument dowody wniosek cząstkowy Zakończenie spróbuj sprowadzić wnioski cząstkowe do jednego wniosku ogólnego ściśle wiążącego się z postawioną tezą postaraj się o kompletność wniosku dokładnie przeanalizuj i opisz mechanizmy opisywanego zjawiska w przypadku porownania wskaż minimum dwa podobienstwa i dwie różnice odpowiedz na pytanie: dlaczego tak się dzieje? odpowiedz na pytanie: jakie są tego konsekwencje? odnieś te spostrzeżenia do tematu Wyraź własne zdanie, opinię, oceń postawy bohaterów w górę ↑ Pisanie rozprawki estetyka | akapity | język | schematyczność Streszczenie Stosuj akapity wyraźnie wyróżnione graficznie wcięciem Pisz krótkie zdania (dłuższe zwiększają ryzyko błędu) Bądź zwięzły i konkretny, unikaj ogólników Dbaj o poprawność językową Nie stosuj pojęć autotematycznych Unikaj powtórzeń tych samych wyrazów w sąsiadujących zdaniach Stosuj różne formuły rozpoczynające akapit i jednocześnie zwiększające spójność Stosuj różne formuły wprowadzające cytat Stosuj różne formuły wprowadzające wnioski cząstkowe, wniosek ogólny Zachowuj obiektywizm Nie powtarzaj myśli – to poważny błąd Jeśli wykonałeś solidnie wszystkie zadania w poprzednich etapach, pisanie rozprawki możesz uznać za formalność. Tym przyjemniejszą, im łatwiej i szybciej przybywa sensownych treści ułożonych w logicznym porządku. w górę ↑ Rozprawka - estetyka Warto również, w myśl zasady: jak cię widzą, tak cię piszą, zadbać o czytelność i ograniczyć do minimum ilość skreśleń. Estetyka pracy wprawdzie nie jest oceniana, ale korzystne wrażenie zawsze jest pożądane w każdej formie komunikacji. Rozprawka - akapity Pisząc pamiętaj także o wyraźnym graficznym wyróżnieniu akapitów poprzez stosowane głębokiego wcięcia tekstu. Nie jest to szczególnie trudne wyzwanie, kiedy korzysta się z przygotowanego wcześniej planu. Przestrzeganie tej prostej zasady może znacząco zwiększyć ilość uzyskanych na maturze punktów. Więcej o budowaniu akapitów w artykule: Jak budować akapit? w górę ↑ Rozprawka - poprawność językowa Zadbaj o poprawność gramatyczną, stylistyczną i ortograficzną; jest bardzo ważna! Możesz to osiągnąć niewielkim wysiłkiem: używaj zdań krótkich, ograniczaj ich skomplikowanie Ten prosty zabieg w znaczący sposób ograniczy ilość popełnianych błędów składniowych. Oczywiście musisz pamiętać, że zgrabne wielokrotnie złożone zdania świadczą o wysokich umiejętnościach pisarskich, a krótkie nie. Nie popadaj przy tym w przesadę - zróżnicowana składnia to podstawowy warunek, który musisz spełnić. unikaj przypadkowych powtórzeń wyrazów, wyrażeń, zwrotów W trakcie przygotowań wypisz sobie w kolumnach synonimy. unikaj zdań z czasownikiem być Czasownik ten pod względem nośności znaczeniowej i ekspresywności trzeba zaliczyć do najuboższych, gdyż nie informuje o niczym poza faktem istnienia przedmiotu, do którego się odnosi. Każdy inny czasownik użyty zamiast niego wnosi dodatkowe informacje, emocje co czyni zdanie ciekawszym w odbiorze. Na przykład: zamiast zdania: Janek jest w szkole możesz napisać: Janek kształci się/uczy się/zakuwa/męczy się w szkole. Różnica jest zauważalna. Idąc dalej trzeba powiedzieć, że unikanie tego kłopotliwego czasownika prowadzi do większej kondensacji znaczeń, do większej treściwości pracy. Ponadto należy mieć świadomość, że jeden czasownik ma ograniczone możliwości tworzenia różnych związków składniowych; jego nadużywanie prowadzi więc do sytuacji, w której powtarzane są w wypracowaniu zdania o tej samej budowie. Nie trzeba chyba tutaj nikogo specjalnie uświadamiać, że permanentne paralelizmy są uznawane za błąd stylistyczny, nie świadczący najlepiej o umiejętności budowania zdań. Unikaj także nadużywania zaimków: to, który. Ich obecność w składni powoduje tzw. łamanie zdania, co przy sporadycznym stosowaniu nie szkodzi jakości pracy, natomiast przy nazbyt częstym nie tylko razi w oczy, ale przede wszystkim przyczynia się do powstawania błędów stylistycznych, będących konsekwencją niekończących się paralelizmów składniowych, a to powoduje, iż tekst staje się dla odbiorcy nudny. Znacznie lepszym zabiegiem na poziomie składni jest stosowanie konstrukcji imiesłowowych, które pozwalają autorowi przy użyciu mniejszej ilości słów zawrzeć w zdaniu więcej znaczeń, czyli nadają tekstowi cechę treściwości. Podobny efekt uzyskasz stosując równoważniki zdań i zdania wtrącone w nawiasach. w górę ↑ Rozprawka - schematyzm języka autotematyzm Częstym grzechem popełnianym w rozprawkach jest nadużywanie typowo metatematycznych pojęć jak: argument, teza, rozprawka, akapit etc. Najlepiej je w ogóle wyeliminować z rozprawki, albo przynajmniej ograniczyć ich obecność do minimum. One kapitalnie nadają się do mówienia o rozprawce, do analizy czyjegoś tekstu. Za najokropniejszą chyba manierę uchodzą wyrażenia typu: moim pierwszym argumentem jest, moim drugim argumentem jest etc., lub chcę udowodnić tezę, że... Powinieneś również unikać jak ognia równie popularnego błędu stylistycznego, a mianowicie używania identycznych pojęć lub pochodzących z tej samej rodziny (o tym samym temacie słowotwórczym) w sąsiadujących zdaniach. Lekarstwo na to podałem już we fragmencie poświęconym analizie i interpretacji tematu. rozpoczynanie akapitów Fatalną manierą w rozprawce jest rozpoczynanie kolejnych akapitów od tych samych słów, wyrażeń. Stosuj różne formuły rozpoczynające akapit i jednocześnie zwiększające spójność tekstu: Z kolei przejdę do; Z drugiej strony; Teraz przedstawię/omówię; rozpoczynanie cytatów Podobnie sytuacja kształtuje się w przypadku wprowadzania cytatów i również tu należy unikać za wszelką cenę monotonii: Odwołam się do słów; Potwierdzają to słowa; Oto co na ten temat mówi; Zgadzam się z; Powołam się na słowa/opinię/komentarz/zdanie; Świadczą o tym; Dowodzą tego słowa; Najlepiej potwierdzają to słowa; Świadczą o tym słowa; Ilustrują to słowa; Dowodząc; wprowadzanie wniosków cząstkowych Innym powtarzającym się elementem w rozwinięciu, z którym autorzy często mają kłopoty są wnioski cząstkowe; również tu należy stosować zróżnicowane formuły wprowadzające: Świadczy to o tym, że; Dowodzi to tego, że; Potwierdza to; Wynika z tego, że; Na podstawie tego można stwierdzić, że; Na zakończenie; Z całą pewnością można stwierdzić, że; Niewątpliwie;Z pewnością; Na podstawie powyższych dowodów można stwierdzić, że; Uważam, że; Jestem przekonany/pewien, że; Sądzę, że; Wierzę, że; Według mnie; Mogę stwierdzić, że; Zauważ, że tę różnorodność możesz wykorzystać również w zakończeniu. w górę ↑ Rozprawka podsumowanie Na końcu trzeba powiedzieć sobie szczerze, że rozprawka to nie przygoda, ale ciężka praca, której efekty nie są efektowne. Stąd zapewne wynika częste zniechęcenie uczniów do tego gatunku na długo przed tym, jak opanują tę umiejętność. Trudność pisania rozprawki jest tym większa, że trzeba się tutaj zdobyć na obiektywizm, a zatem uwolnić od osobistych przekonań, prywatnego zdania, własnej opinii, która jeśli już się może pojawić, to dopiero na samym końcu pracy. Nie ułatwia tego także zakaz powtarzania myśli, stosowania dygresji rozbijających logiczność wywodu. w górę ↑

jak napisac rozprawke rozszerzony polski